Kesan Sampingan Rawatan Radioterapi untuk Pesakit Kanser
Radioterapi adalah rawatan yang biasanya digunakan untuk pesakit kanser untuk merawat pertumbuhan sel kanser. Terapi radiasi menggunakan radiasi tahap tinggi yang bertujuan untuk membunuh sel kanser dan mengurangkan saiz tumor. Hampir separuh daripada pesakit kanser disyorkan untuk melakukan radioterapi, atau sekurang-kurangnya 4 daripada 10 pesakit kanser disyorkan untuk melakukan radioterapi sebagai rawatan kanser.
Walaupun tumpuan radioterapi adalah untuk merawat kanser, radioterapi juga digunakan untuk merawat penyakit bukan kanser seperti tumor, penyakit tiroid, dan pelbagai penyakit darah lain juga boleh dirawat dengan rawatan ini. Pesakit kanser lanjutan juga digalakkan melakukan radioterapi, bukan untuk mengubati tetapi untuk mengurangkan gejala dan sakit yang dialami oleh pesakit.
Bagaimanakah kerja radioterapi??
Radioterapi diberikan kepada bahagian sel kanser untuk menghentikan dan memusnahkan sel kanser. Walau bagaimanapun, kerana radioterapi biasanya dilakukan dalam dos yang tinggi (untuk membunuh sel-sel kanser) sel normal yang terdapat di sekitar radioterapi kadang-kadang rosak. Walaupun begitu, doktor akan cuba memberikan dos yang tinggi kepada bahagian badan kanser dan dos yang sangat rendah untuk bahagian-bahagian yang tidak terjejas oleh kanser. Terapi ini akan berfungsi dengan merosakkan DNA sel-sel kanser yang kemudiannya menghentikan pertumbuhannya.
Terdapat dua jenis radioterapi yang boleh dilakukan untuk menyembuhkan kanser, iaitu:
Radioterapi luaran, iaitu sinaran radiasi yang diberikan menggunakan sinar-X, atau pelbagai mesin yang digunakan di luar badan.
Radioterapi dalaman, iaitu bagaimana memberi sinaran melalui bahagian dalam tubuh pesakit. Bahan-bahan yang mengandungi radiasi biasanya akan disuntik ke dalam saluran darah atau diminum sehingga bahan dapat mencapai tempat di mana sel kanser tumbuh.
Apakah kesan sampingan radioterapi??
Kesan sampingan yang timbul akibat radioterapi akan berbeza-beza, bergantung kepada keadaan badan setiap pesakit. Sesetengah mungkin mengalami gejala ringan, sederhana, dan juga teruk. Di samping itu, kesan sampingan yang timbul juga akan bergantung kepada bahagian badan yang terjejas oleh radioterapi, dos radiasi yang diberikan, dan pelbagai rawatan lain yang mungkin dilakukan oleh pesakit ketika melakukan radioterapi.
Terdapat dua jenis kesan sampingan yang akan timbul selepas radioterapi, iaitu kesan jangka pendek di mana kesannya akan dialami secara langsung oleh pesakit, dan kesan jangka panjang yang akan timbul selepas beberapa waktu radioterapi pesakit, boleh dalam beberapa bulan atau tahun kemudian.
Kesan sampingan jangka pendek
Gejala yang paling kerap apabila seseorang mendapat radioterapi adalah mual dan muntah, kulit hitam di bahagian badan yang terjejas oleh sinaran, kehilangan rambut sedikit demi sedikit (tetapi jika anda melakukan radioterapi di kepala, leher, atau muka, mungkin kehilangannya akan lebih banyak ) merasa letih, gangguan haid pada wanita, gangguan bilangan dan kualiti sperma pada lelaki, dan pelbagai masalah kulit.
Bukan itu sahaja, pesakit yang menjalani radioterapi akan mengalami penurunan selera makan dan menyebabkan masalah dalam sistem pencernaan. Tetapi pesakit yang menjalani terapi mesti mengekalkan status pemakanan dan kesihatan mereka melalui pengambilan. Berikut adalah petua yang boleh dilakukan untuk mengekalkan pengambilan pesakit yang menjalani rawatan:
- Cuba makan sebahagian kecil selalunya, sekurang-kurangnya 6 kali sehari tetapi tidak terlalu banyak makanan.
- Terus memilih sumber makanan yang sihat dan bersih
- Sentiasa menyediakan makanan ringan atau snek yang sihat, yang boleh menahan kelaparan secara tiba-tiba.
- Elakkan makanan pedas dan asid untuk mengelakkan masalah mulut
- Jangan merokok atau minum alkohol
- Menyikat gigi anda dengan kerap untuk mengekalkan kesihatan dan kebersihan mulut
Kesan sampingan jangka panjang
Telah disebutkan sebelumnya bahawa radioterapi bukan sahaja merosakkan DNA sel-sel kanser tetapi juga dalam sel normal. Apabila sel normal juga rosak, pelbagai kesan sampingan akan muncul.
- Jika radioterapi adalah perut, pundi kencing tidak lagi elastik dan menjadikan pesakit kencing lebih kerap
- Payudara akan lebih sukar dan lebih ketat selepas radioterapi di payudara
- Jika pelvis terdedah kepada radiasi, vagina menjadi lebih sempit dan kurang elastik
- Lengan menjadi bengkak jika bahu dirawat
- Gangguan fungsi paru-paru akibat radiasi di dada
- Walaupun pesakit yang mendapat radiasi di dada atau leher, berisiko mengalami penyempitan saluran udara dan tekak, menjadikannya sukar ditelan
- Untuk radioterapi yang dijalankan di sekitar pelvis, ia akan menyebabkan kesan seperti keradangan pundi kencing, dan sakit perut akibat jangkitan saluran kencing
Adakah radioterapi menjadikan tubuh menjadi radioaktif?
Rawatan radioterapi luar atau radiasi yang diberikan dari luar badan tidak akan menjadikan tubuh menjadi radioaktif atau sumber sinaran berbahaya. Walaupun radiasi yang diberikan melalui saluran darah atau bahagian badan boleh menyebabkan kemudaratan kepada orang di sekelilingnya, terutamanya untuk kanak-kanak dan ibu mengandung. Untuk ini, adalah lebih baik untuk membincangkannya dengan doktor anda, apakah langkah-langkah yang perlu diambil untuk mengurangkan kesan radiasi yang mungkin merugikan orang lain.
BACA JUGA
- 5 Jenis Kanser dengan Harapan Kehidupan Terbesar
- Petua untuk Membantu Remaja Anda Menghadapi Kanser Paru-paru
- 4 Panduan untuk Sukan Selepas Pembedahan Kanser
