8 Jenis Kanser pada Kanak-kanak yang Seringkali Berlaku
Kanser adalah istilah untuk penyakit degeneratif yang dicirikan oleh perkembangan sel-sel yang tidak normal yang merosakkan dan mengeluarkan nutrien dari tubuh seseorang. Ini menyebabkan pelbagai komplikasi kesihatan lain, malah kematian. Orang dewasa adalah kumpulan yang terdedah kepada kanser kerana risiko kanser dapat bertambah dengan usia. Kemudian, bagaimana dengan kanser pada kanak-kanak?
Definisi kanser pada kanak-kanak
Definisi kes kanser pada kanak-kanak adalah kejadian kanser yang muncul pada usia kanak-kanak hingga remaja. Hampir setiap sel dalam tubuh manusia boleh berkembang menjadi tumor dan kanser. Walau bagaimanapun, jenis kanser pada kanak-kanak biasanya berbeza daripada kanser yang dialami oleh orang dewasa.
Sekiranya kanser pada orang dewasa disebabkan oleh corak penggunaan dan gaya hidup, kanser pada kanak-kanak dicetuskan oleh mutasi gen. Ini menyebabkan perubahan DNA dari sel-sel badan dari kelahiran, atau walaupun anak masih dalam rahim. Keabnormalan genetik dalam keluarga seperti Sindrom Down dan sindrom familial lain boleh meningkatkan risiko kanser pada kanak-kanak. Kes-kes kanser yang sangat jarang terjadi pada kanak-kanak disebabkan oleh ibu bapa yang mempunyai gen kanser, tetapi mutasi gen boleh berlaku akibat radiasi dan pendedahan kepada rokok ketika anak masih dalam rahim.
BACA JUGA: Apa Keputusan Dalam Fetus Jika Anda Merokok Walaupun Hamil?
Kanser pada kanak-kanak di Indonesia
Menurut data Kementerian Kesihatan Indonesia sehingga 2013, kes baru kanser pada kanak-kanak mencapai 11,000 setahun. Kebanyakan atau kira-kira 30% daripada kes kanser pada kanak-kanak yang berlaku di Indonesia adalah leukemia atau kanser yang berlaku di sel darah putih, kemudian diikuti oleh kanser yang menyerang sistem saraf pusat. Sebagai tambahan kepada faktor mutasi gen, penyebab kanser kanak-kanak di Indonesia dapat terjadi akibat pendedahan terhadap bahan kimia dan penyakit menular seperti hepatitis B dan HIV pada anak-anak.
Bolehkah kanser pada kanak-kanak dicegah?
Tidak seperti kebanyakan kanser yang menyerang orang dewasa kerana faktor risiko untuk gaya hidup tidak sihat, kanser pada kanak-kanak tidak mempunyai faktor risiko yang boleh berubah. Mutasi gen yang menyebabkan kanser pada kanak-kanak boleh disebabkan oleh kehilangan keupayaan sel untuk menghalang dan menghentikan pertumbuhan yang tidak normal. Walau bagaimanapun, ibu bapa dapat meminimumkan risiko kanser yang akan dihadapi oleh anak mereka sebelum dilahirkan, dengan merancang kehamilan dengan betul, mengekalkan kesihatan reproduktif, tidak merokok, mengelakkan pendedahan radiasi, dan pengesanan awal kesihatan kehamilan.
BACA JUJU: Faktor-faktor yang Memacu Risiko Mengandung Bayi Sindrom Down
Tandakan jika kanak-kanak mempunyai kanser
Kes-kes kanser pada kanak-kanak cenderung menjadi jarang daripada kanser pada orang dewasa dan gejala-gejala akan menjadi sukar untuk membezakan daripada masalah kesihatan lain. Walau bagaimanapun, ibu bapa perlu berhati-hati dan memberi perhatian kepada keadaan kesihatan kanak-kanak jika ada tanda-tanda berikut sering berlaku dan bertahan lama:
- Kejadian bengkak di dalam badan kanak-kanak
- Kanak-kanak kelihatan pucat dan sering kelihatan lemah
- Kanak-kanak sering mengalami kecederaan, atau terdapat luka yang tidak sembuh
- Terdapat aduan kesakitan di bahagian tertentu badan
- Lihatlah lesu atau lemas apabila berjalan
- Demam tanpa sebab atau jangkitan yang tidak sembuh
- Sering mengalami sakit kepala yang disertai dengan muntah
- Kerosakan visual
- Berat badan tanpa sebab
Kanser pada kanak-kanak tidak mempunyai gejala tertentu, dan boleh berubah mengikut jenis kanser yang dialami oleh kanak-kanak. Walaupun tidak disebabkan oleh kanser, gejala ini perlu ditangani untuk memulihkan kesihatan anak.
BACA JUJU: Adakah benar bahawa kanser kanak-kanak lebih cenderung menyembuhkan daripada kanser dewasa?
Jenis kanser yang sering berlaku pada kanak-kanak
Terdapat beberapa kanser yang boleh dan sering dijumpai pada kanak-kanak, termasuk:
1. Leukemia
Jenis kanser ini berlaku dalam sel darah putih dan sumsum tulang. Leukemia adalah sejenis kanser pada kanak-kanak yang paling berbahaya kerana ia menyebabkan pembentukan leukosit yang tidak normal. Kesannya ialah penghentian pembentukan leukosit, diikuti oleh gangguan pengeluaran platelet dan erythrocyte. Leukemia juga menjejaskan organ otak dan kerosakan kepada gusi, kulit, tulang, limpa, dan buah zakar.
2. Kanser sistem saraf pusat
Sel-sel tumor umumnya bermula di bahagian bawah otak; cerebellum dan batang otak dan kemudian merebak ke tulang belakang. Kesan kanser sistem saraf pusat adalah gangguan pemikiran dan koordinasi, bahkan kelumpuhan boleh berlaku.
3. Neuroblastoma
Ia adalah sejenis kanser sel saraf yang boleh ditemui di pelbagai bahagian badan. Jenis kanser ini boleh berkembang di embrio atau janin dan jarang dijumpai pada kanak-kanak berumur lebih dari 10 tahun. Neuroblastoma biasanya terdapat di abdomen yang dicirikan oleh bengkak, sakit tulang dan demam.
4. Tumor Wilms (nephroblastoma)
Jenis kanser yang terbentuk dalam satu atau kedua-dua buah pinggang. Biasanya ditemui pada kanak-kanak berusia 3 hingga 4 tahun, dan jarang dijumpai selepas lebih dari 5 tahun. Gejala nefroblastoma termasuk pembengkakan abdomen berhampiran buah pinggang, disertai oleh demam, loya dan kehilangan selera makan.
5. Lymphoma
Jenis kanser yang menyerang sel imuniti atau limfosit dan dalam organ kelenjar getah bening, tonsil dan kelenjar timus yang terletak di leher, ketiak, dan sekitar pangkal paha. Lymphoma menyebabkan bengkak di sekeliling kelenjar yang mengandungi sel-sel kanser, dan beberapa gejala seperti berpeluh berlebihan, kelemahan, demam dan penurunan berat badan drastik.
6. Rhabdomyosarcoma
Bermula pada pertumbuhan sel yang tidak normal, otot atau otot rangka digunakan untuk menggerakkan badan. Jenis kanser ini boleh didapati di mana-mana bahagian badan yang mempunyai sel-sel otot rangka. Rhabdomyosarcoma biasanya dicirikan oleh kesakitan dan / atau pembekuan.
7. Retinoblastoma
Atau juga dikenali sebagai kanser mata yang hanya terdapat pada usia bayi atau kira-kira 2 tahun. Retinoblastoma dapat dikenal pasti oleh penyelewengan di mata atau terdapat warna merah pada murid akibat darah di belakang mata. Ibu bapa perlu mencurigakan jika mata kanak-kanak kelihatan seperti "mata kucing" atau mencerminkan cahaya putih jika terdedah kepada cahaya atau dari kilat
8. Kanser tulang
Biasanya ditemui apabila kanak-kanak memasuki akil baligh dan remaja. Kanser tulang boleh berlaku pada akhir paip tulang di kaki dan lengan (osteosarcoma) dan tulang rata seperti pinggang dan belakang (ewing sarcoma). Gejala kanser tulang biasanya berupa kesakitan pada waktu malam atau ketika bergerak tulang.
BACA JUGA: Mata Kucing pada Kanak-kanak? Watch Out untuk Gejala Kanker Mata
Pemeriksaan dan rawatan kanser pada kanak-kanak
Kanser pada kanak-kanak boleh diiktiraf oleh gejala, pemeriksaan perubatan dan biopsi. Peperiksaan perubatan untuk mengesan kanser juga perlu menggunakan pengimejan x-ray untuk mencari tumor pada kanak-kanak. Tambahan pula, bahagian badan atau benjolan tumor akan diambil sedikit untuk memeriksa sel-sel kanser, yang juga dikenali sebagai pemeriksaan biopsi.
Terdapat beberapa kaedah untuk merawat kanser pada kanak-kanak, seperti radiasi, kemoterapi, dan pembedahan. Usaha rawatan mungkin tidak berkesan jika hanya dilakukan dengan satu cara sehingga memerlukan kombinasi dari dua atau ketiga metode ini, bahkan pada pasien dengan leukemia memerlukan transplantasi sumsum tulang.
Rawatan radioterapi dan kemoterapi adalah rawatan yang mempunyai kesan sampingan seperti gejala mual, botak, anemia dan keletihan. Di samping itu terdapat masalah kesihatan yang lebih serius seperti perkembangan kanser lain pada masa akan datang, pertumbuhan yang merosot, dan kesihatan organ-organ pembiakan.
BACA JUGA: 9 Kesan Sampingan Yang Mungkin Terjejas Kerana Kemoterapi