Kenapa ada dadah yang mempunyai kesan yang cepat, tetapi ada yang perlahan?
Adakah anda sering mengambil ubat warung? Tidak semua ubat akan segera merasai kesannya selepas anda minum. Ia bergantung kepada dos yang diambil, jenis ubat yang diambil, dan faktor biologi yang ada pada tubuh anda. Tetapi sebenarnya, berapa lama ia diperlukan untuk diserap oleh badan, berfungsi, kemudian menyebabkan kesan sampingan?
Di dalam badan, terdapat beberapa peringkat yang mesti diluluskan sehingga ubat dapat berfungsi dengan baik dan menyebabkan efek sampingan. Proses metabolik ubat ini terdiri daripada 4 peringkat yang dipanggil ADME, iaitu penyerapan, pengedaran, metabolisme, dan perkumuhan.
Tahap 1: Penyerapan atau penyerapan dadah
Langkah pertama yang akan berlaku apabila anda mengambil ubat adalah penyerapan ubat oleh badan. faktor yang mempengaruhi penyerapan ubat-ubatan di dalam badan, iaitu:
- Cara ubat dihasilkan di kilang.
- Orang Karakeristik yang meminumnya.
- Bagaimana ubat ini disimpan?.
- Serta bahan kimia yang terkandung dalam dadah.
Ubat ini memasuki badan dalam pelbagai cara, melalui mulut (diambil mulut) atau dengan menyuntikkannya ke dalam saluran darah. Dadah yang dimasukkan melalui lisan atau suntikan, masih akan berakhir di dalam saluran darah, kerana ia akan diedarkan ke seluruh tubuh dengan aliran darah. Jika ubat itu masuk melalui kaedah lisan atau diambil, maka ubat itu akan masuk terlebih dahulu ke dalam sistem pencernaan sebelum ia diserap ke dalam saluran darah.
Peringkat 2: Pengagihan dadah
Tidak lama selepas ubat memasuki badan, dadah secara automatik memasuki peredaran darah. Rata-rata sekali pusingan peredaran darah berlaku selama kira-kira 1 minit. Semasa peredaran darah, ubat itu memasuki tisu badan. tetapi bahagian badan yang mendapat ubat paling banyak adalah otak, iaitu sekitar 16%.
Dadah menembusi tisu yang berlainan pada kelajuan yang berlainan, ini bergantung kepada keupayaan dadah untuk menyeberang dan menembusi membran sel badan. Sebagai contoh, rifampin antibiotik yang larut lemak. ubat jenis ini sangat mudah untuk dimasukkan ke dalam tisu otak, tetapi bukan untuk ubat antibiotik yang merupakan penisilin yang cenderung larut dalam air.
Secara umum, ubat larut lemak boleh menyeberang dan memasuki membran sel badan lebih cepat daripada ubat yang hanya larut dalam air. Ini juga akan menentukan berapa cepat ubat akan bertindak balas dalam badan.
Proses pengedaran dadah juga bergantung kepada ciri-ciri individu. Contohnya, orang gemuk cenderung untuk menyimpan lebih banyak lemak, yang memudahkan proses metabolisme dadah. Tetapi kesan sampingan dadah timbul lebih cepat daripada orang yang kurus yang kurang lemak. Begitu juga dengan umur, seseorang yang lebih tua mempunyai lebih banyak simpanan lemak berbanding orang yang lebih muda.
Peringkat 3: Metabolisme ubat
Tahap metabolisme dadah adalah peringkat di mana bahan kimia dadah diubah oleh badan dengan cepat mengatasi gangguan yang berlaku. Pada tahap ini, enzim yang terdiri daripada asid amino (protein) mempunyai peranan memecahkan dan mengubah bentuk bahan kimia agar dapat berfungsi dengan lebih berkesan. Enzim-enzim khas untuk memecah dan memetabolisme ubat dipanggil enzim P-450 dan dihasilkan di hati.
Tetapi banyak perkara yang boleh menjejaskan pengeluaran enzim ini, seperti makanan atau ubat lain boleh menjejaskan jumlah enzim ini. Apabila enzim ini tidak dihasilkan dalam kuantiti yang mencukupi, ubat akan berfungsi lebih perlahan dan kesan sampingan yang disebabkan juga tidak akan cepat.
Di samping itu, faktor umur juga menentukan bagaimana enzim ini dapat berfungsi. Pada kanak-kanak, terutamanya bayi baru lahir, hati tidak dapat menghasilkan enzim ini dengan sempurna. Sedangkan pada orang tua, keupayaan hati berkurang untuk menghasilkan enzim. supaya kanak-kanak dan orang tua biasanya diberikan dos ubat yang rendah untuk memudahkan kerja hati.
Peringkat 4: Pengekstrakan atau proses mengeluarkan ubat dari badan
Apabila ubat telah berjaya menangani masalah atau gangguan yang wujud di dalam badan, maka bahan kimia yang diperolehi daripada ubat akan dikeluarkan secara semulajadi. Proses mengeluarkan bahan kimia ini dilakukan dengan dua cara utama, iaitu melalui urin yang dijalankan oleh buah pinggang, serta oleh kelenjar hempedu dan hati.
Kadang-kadang, bahan kimia yang dihasilkan oleh ubat itu juga akan dikeluarkan melalui air liur, peluh, udara yang dikeluarkan melalui pernafasan, dan susu ibu. Oleh itu, ibu-ibu yang menyusu harus sedar akan ubat-ubatan yang mereka ambil kerana mereka boleh meracuni bayi mereka.
Juga Baca:
- Kesan Mencampurkan Alkohol dengan Dadah
- Kesan Sampingan Antidepresan pada Tekanan Darah untuk Mengetahui
- Bagaimana Kerja Bantuan Sakit?