Memahami neuropati periferal, kerosakan saraf periferal akibat kemoterapi pos
Kemoterapi adalah salah satu rawatan yang paling biasa digunakan untuk mengusir sel-sel kanser. Walaupun begitu, terdapat banyak masalah yang mungkin timbul akibat kemoterapi. Ya, kesan kemoterapi kadang kala menjadi gejala ringan untuk menyebabkan masalah baru seperti neuropati periferal. Neuropati periferal adalah kerosakan pada sel-sel saraf periferi pada kulit, otot, sendi tulang dan kaki dan pelbagai bahagian badan lain.
Malah, tidak semua pesakit yang menjalani kemoterapi akan mengalaminya, ini bergantung pada setiap keadaan dan jenis ubat yang diberikan. Sebenarnya, apakah tanda-tanda neuropati periferal? Betapa berbahaya jika pesakit mengalami ini kerana kemoterapi?
Apakah neuropati periferal??
Neuropati periferal adalah gangguan yang berlaku apabila endings saraf rosak. Saraf periferal sendiri adalah sebahagian daripada sel-sel saraf yang membawa isyarat dari otak dan tulang belakang kepada pelbagai bahagian badan yang lain.
Biasanya, gangguan ini sering bermula dengan gejala kesakitan dan ketidakselesaan di bahagian-bahagian badan yang merosakkan saraf periferi. Terdapat banyak perkara yang mungkin menyebabkan neuropati periferal, tetapi yang sering berlaku adalah kesan kemoterapi.
Gejala neuropati periferal akibat kemoterapi
Kerosakan sel saraf akibat kemoterapi boleh berlaku di bahagian kanan atau kiri tubuh. Walau bagaimanapun, biasanya bahagian bawah badan akan rosak terlebih dahulu, contohnya pangkal jari kaki dan perlahan-lahan bergerak ke kaki sehingga ia naik ke tangan. Sesetengah gejala yang boleh timbul pada awal kerosakan kepada sel saraf termasuk:
- Sensasi nyeri tajam
- Rasa membakar atau berasa seperti terkejut
- Tingling
- Mulakan kesukaran untuk menjalankan aktiviti dengan kemahiran motor seperti menulis, menaip dan memakai butang baju
- Permukaan kulit terlalu sensitif
- Refleks badan menurun
- Mempunyai gangguan keseimbangan yang mudah jatuh
- Tukar sensitiviti ke suhu
- Gangguan apabila kencing
- Sembelit
- Kehilangan pendengaran
- Kesukaran menelan
- Sakit di rahang
Meningkatkan kerosakan pada saraf periferal boleh menyebabkan masalah kesihatan yang serius, seperti:
- Lumpuh
- Kegagalan fungsi organ
- Selalunya jatuh
- Pernafasan terjejas
- Perubahan kadar denyutan jantung
- Perubahan tekanan darah
Gejala-gejala ini boleh muncul di awal kemoterapi dan menjadi semakin teruk apabila rawatan berlangsung. Dalam sesetengah pesakit, gejala-gejala ini hanya boleh muncul buat sementara waktu, atau bertahan sehingga bulan, tahun, dan tinggal.
Kenapa kemoterapi boleh menyebabkan neuropati periferal?
Kemoterapi direka untuk membunuh sel-sel yang semakin meningkat. Ubat kemoterapi akan merebak ke semua bahagian badan dan sel kanser secara automatik dimusnahkan kerana ini.
Tetapi malangnya, sel-sel normal lain yang sedang berkembang dan berkembang rosak disebabkan sifat ubat kemoterapi tersebut. Kerosakan sel saraf adalah salah satu kesan sampingan rawatan kemoterapi.
Adalah sukar untuk mengetahui jenis ubat yang paling berisiko untuk mencetuskan kemoterapi kerana setiap orang yang mengambil rawatan menerima ubat kemoterapi yang berlainan.
Berikut adalah beberapa jenis ubat kemoterapi yang berkaitan dengan kemunculan neuropati periferi:
- Albumin-Bound Or Nab-Paclitaxel (Abraxane)
- Bortezomib (Velcade)
- Cabazitaxel (Jevtana)
- Carboplatin (Paraplatin)
- Carfilzomib (Kyprolis)
- Cisplatin
- Docetaxel (Taxotere)
- Eribulin (Halaven)
- Etoposide (VP-16)
- Ixabepilone (Ixempra)
- Lenalidomide (Revlimid)
- Oxaliplatin (Eloxatin)
- Paclitaxel (Taxol)
- Pomalidomide (Pomalyst)
- Thalidomide (Thalomide)
- Vinblastine
- Vincristine (Oncovin, Vincasar PES, Vincrex)
- Vinorelbine (Navelbine)
Satu lagi perkara yang mencetuskan neuropati periferal pada pesakit kanser
Selain ubat kemoterapi yang menyebabkan kerosakan pada sel-sel saraf periferal, neuropati juga boleh berlaku dengan sendirinya atau meningkat jika pesakit kanser mempunyai beberapa faktor risiko seperti:
- Diabetes
- HIV
- Mempunyai jangkitan
- Mempunyai sirap
- Mempunyai penyakit peredaran darah
- Mempunyai kerosakan sel saraf akibat penggunaan alkohol
- Kerosakan saraf tulang belakang
- Mempunyai kekurangan vitamin B
Di samping keadaan kesihatan, kejadian dan perjalanan neuropati periferal pada pesakit kanser boleh dipengaruhi oleh:
- Umur
- Ubat-ubatan lain yang digunakan
- Sejarah neuropati keluarga
- Gabungan ubat kemoterapi
- Dos dan jumlah dos ubat kemoterapi
- Kekerapan penggunaan ubat kemoterapi
Bolehkah neuropati periferal dihalang?
Sehingga kini tidak ada cara yang berkesan untuk mencegah kerosakan pada sel-sel saraf periferal akibat kemoterapi. Tetapi pakar mengatakan bahawa mengamalkan gaya hidup yang sihat dan memakan makanan yang penuh nutrisi dapat melindungi sel-sel saraf periferal dari kerosakan.
Ia juga penting untuk sentiasa berkomunikasi dengan doktor anda, terutamanya jika anda mempunyai sejarah penyakit kronik lain seperti diabetes atau penyakit jantung. Penyakit ini boleh mengganggu aliran darah dan boleh mencetuskan kerosakan pada sel saraf periferal.
Orang yang lebih berisiko untuk neuropati periferal, maka dos ubat kemoterapi yang diterima akan disesuaikan menjadi lebih ringan. Jika ya, anda mungkin perlu menjalani rawatan kemoterapi lebih lama.
Tetapi sekali lagi, jangan teragak-agak untuk berbincang dan bertanya mengenai pelan rawatan dan risiko kepada doktor anda. Kerana, setiap pesakit mempunyai keadaan yang berbeza.
Juga Baca:
- Kajian: Mempunyai postur badan yang lebih tinggi, risiko kanser yang lebih tinggi (mengapa?)
- 7 Tabiat Sederhana untuk Membantu Mencegah Kanser Prostat
- Terdapat Banyak Jenis Dadah Kemoterapi, Yang Paling Digunakan?