10 Gejala Lupus di Wanita untuk Mengawasi
Walaupun lupus adalah penyakit yang boleh menjejaskan semua jenis jantina, Wanita menyatakan bahawa 90 peratus pesakit lupus adalah wanita. Lebih buruk lagi, banyak lupus menyerang wanita yang berada dalam tempoh yang produktif. Ketua Bahagian Rheumatologi dan Pusat Lupus di NYU Langone Health, Dr. Jill Buyon berkata bahawa lupus adalah sejenis penyakit autoimun yang tidak dapat disembuhkan dan penawar tidak dijumpai. Untuk mengenali, terdapat pelbagai gejala lupus.
Apakah lupus??
Lupus adalah penyakit autoimun sistemik kronik yang berlaku apabila sistem kekebalan tubuh menyerang tisu dan organ anda sendiri. Dipanggil kronik kerana tanda-tanda dan gejala kelihatan cukup lama, lebih kurang enam minggu atau bahkan bertahun-tahun.
Dalam lupus, sistem imun badan mengalami kesilapan. Pada orang dengan lupus, sistem kekebalan tubuh tidak dapat membezakan antara "penceroboh" dari luar dan di mana tisu sihat. Akibatnya, antibodi yang sepatutnya dibuat untuk melawan kuman yang menyebabkan serangan penyakit dan memusnahkan tisu yang sihat di dalam badan.
Keadaan ini akhirnya menyebabkan keradangan, sakit, dan kerosakan di pelbagai bahagian badan. Keradangan yang disebabkan oleh lupus biasanya boleh menjejaskan sistem tubuh termasuk sendi, kulit, ginjal, sel darah, otak, jantung, dan paru-paru.
Jenis lupus
Melaporkan dari Yayasan Lupus Amerika, keadaan ini juga disebut seribu penyakit wajah, mempunyai empat jenis yang berbeda, yaitu:
Sistemik lupus erythematosus
Keadaan ini adalah bentuk lupus yang paling biasa. Gejala-gejala boleh ringan, boleh menjadi teruk. Biasanya penyakit ini menyerang beberapa organ utama, iaitu buah pinggang, sistem saraf dan otak, ke jantung. Oleh itu, lupus sistemik cendeung lebih parah daripada jenis lupus lain.
Cutaneous lupus erythematosus
Dalam jenis ini, lupus hanya menyerang kulit. Akibatnya, orang yang terjejas oleh keadaan ini akan mengalami ruam pada kulit mereka. Biasanya ruam yang muncul adalah ruam diskoid, keadaan ketika kulit bersisik dan mempunyai kemerahan tetapi tidak merasakan gatal.
Di samping itu, jenis lupus ini juga menyebabkan ruam di pipi dan hidung. Keadaan ini dikenali sebagai ruam rama-rama kerana bentuknya menyerupai haiwan.
Di samping itu, ruam dan luka lain boleh muncul di muka, mulut, hidung, vagina, leher atau kulit kepala, terutamanya kawasan yang terdedah kepada cahaya matahari. Kehilangan rambut dan perubahan warna kulit juga merupakan gejala dari satu jenis lupus ini.
Lupus erythematosus yang disebabkan oleh dadah
Jenis penyakit keradangan kronik ini biasanya disebabkan oleh ubat tertentu. Biasanya tanda-tanda lupus yang dicetuskan oleh ubat ini adalah serupa dengan lupus sistemik tetapi jarang menjangkau organ-organ utama. Secara umumnya ubat-ubatan yang paling sering dikaitkan dengan jenis lupus ini, iaitu:
- Hidralazine, untuk merawat tekanan darah tinggi atau tekanan darah tinggi.
- Procainamide, untuk mengatasi denyutan jantung tidak teratur.
- Isoniazid, untuk merawat tuberkulosis.
Jenis lupus ini biasanya lebih biasa pada lelaki. Walau bagaimanapun, tidak semua orang yang menggunakan ubat ini mesti mempunyai lupus. Umumnya, gejala lupus akan hilang dalam tempoh enam bulan selepas rawatan ini dihentikan.
Lupus neonatal
Jenis lupus ini sebenarnya adalah kes yang jarang berlaku yang menyerang gadis bayi. Keadaan ini biasanya disebabkan oleh antibodi dari ibu yang menjejaskan bayi dalam rahim. Pada saat lahir, bayi akan mengalami ruam kulit, masalah hati, atau jumlah sel darah rendah.
Walau bagaimanapun, gejala ini biasanya hilang sepenuhnya selepas beberapa bulan. Sesetengah bayi yang dilahirkan dengan lupus neonatal juga boleh mengalami keabnormalan jantung yang serius. Dengan pemeriksaan yang betul, doktor akan membantu mengenal pasti risiko kepada ibu supaya bayi itu dapat dirawat sebelum dilahirkan.
Punca lupus
Selain disebabkan oleh kesilapan sistem imun, satu keadaan ini juga sering dicetuskan oleh beberapa syarat, seperti:
- Sunshine, pendedahan boleh mencetuskan tindak balas dalam tubuh kepada orang yang terdedah.
- Jangkitan, boleh menyebabkan lupus atau menyebabkan gejala berulang di sesetengah orang.
- Perubatan, boleh dicetuskan oleh ubat tertentu. Biasanya gejala akan bertambah baik apabila anda berhenti minum ubat.
Gejala lupus
Semakin cepat penyakit ini dikesan, pelbagai gejala dapat dirawat dengan lebih awal dan berkesan. Walau bagaimanapun, lupus kadang sukar untuk didiagnosis kerana tanda-tanda dan gejala sering serupa dengan penyakit lain. Berikut adalah pelbagai gejala lupus yang perlu diperhatikan.
1. Ruam pada wajah seperti rama-rama
Gejala lupus pertama dan sangat tipikal pada wanita adalah ruam kulit di muka. Biasanya, ruam akan kelihatan seperti rama-rama, memanjang dari tulang hidung, pipi, ke tulang rahang. Jenis ruam ini dirujuk sebagai rama rama. Biasanya ini berlaku kerana kulit mempunyai kepekaan terhadap cahaya.
2. Otot dan sakit sendi
Sakit di otot dan sendi biasanya muncul pada waktu pagi apabila anda bangun. Selain kesakitan, sendi juga mengalami bengkak dan terasa kaku. Biasanya bahagian yang terjejas ialah pergelangan tangan, buku jari, dan jari. Kesakitan bersama pada lupus umumnya hanya muncul di satu sisi tangan.
Di samping itu, bengkak dan kesakitan ini cenderung untuk datang dan pergi, tidak menjadi lebih teruk dari hari ke hari seperti rematik.
3. Kesakitan dada
Lupus boleh mencetuskan keradangan membran yang melapisi paru-paru dan jantung. Akibatnya, penderita lupus akan mengalami kesakitan dada dan sesak nafas.
4. Mudah untuk letih
Lupus adalah penyakit yang boleh menyebabkan gangguan pada sel darah. Sebagai contoh bilangan sel darah putih yang terlalu rendah, platelet darah yang terlalu rendah, atau sel darah merah yang rendah menyebabkan anemia.
Akibatnya, badan menjadi mudah letih dan kurang bersemangat. Bukan itu sahaja, badan yang diserang oleh lupus juga lebih mudah lelah kerana pelbagai organ fungsi tubuh anda mula terganggu.
5. Masalah buah pinggang
Ginjal adalah salah satu organ tubuh yang boleh mengalami komplikasi akibat lupus. Pakar berpendapat bahawa ini dikaitkan dengan sel antibodi yang harus melindungi tubuh daripada menyerang tubuh, salah satunya adalah buah pinggang. Keadaan ini kadang-kadang menyebabkan kerosakan kekal pada buah pinggang.
Salah satu gejala lupus yang menyebabkan masalah buah pinggang, termasuk penambahan berat badan, pergelangan kaki bengkak, tekanan darah tinggi, dan penurunan fungsi buah pinggang.
6. Gangguan mental dan fungsi otak
Jika seseorang mempunyai lupus, sistem saraf pusat akan terganggu. Keadaan ini menyebabkan pelbagai masalah mental seperti kemurungan, kebimbangan, ketakutan, kekeliruan yang tidak berasas.
Bukan itu sahaja, lupus juga boleh menyerang otak yang boleh menyebabkan seseorang mengalami kejang dan kehilangan ingatan untuk seketika. Oleh itu, jika anda mengalami ini dengan gejala lupus yang lain, segera dapatkan nasihat doktor untuk menentukan punca.
7. Demam
Orang yang mempunyai lupus biasanya mempunyai demam yang biasanya lebih daripada 38 darjah Celsius. Ini berlaku sebagai tindak balas badan terhadap keradangan dan jangkitan.
Oleh itu, suhu badan akan meningkat melebihi normal. Jika demam tidak turun selama beberapa hari, anda perlu segera berjumpa dengan doktor untuk meminta diagnosis yang betul tentang keadaan semasa anda.
8. Berat badan secara tiba-tiba
Pengurangan berat badan secara mendadak tanpa sebab yang jelas boleh menjadi tanda penyakit serius. Dalam lupus, ini disebabkan oleh sistem imun yang berkompromi yang akhirnya memberi kesan kepada tiroid dan hormon tertentu.
Akibatnya, anda boleh kehilangan sebanyak beberapa kilogram tanpa sebab yang jelas.
9. Rambut menipis
Rambut penipisan adalah salah satu daripada gejala lupus pada wanita akibat keradangan kulit kepala. Biasanya ini juga disebabkan oleh paras tiroid yang terlalu rendah atau juga dikenali sebagai hypothyroidism.
Akibatnya, keguguran rambut bermula perlahan-lahan. Di samping itu, rambut juga biasanya menjadi lebih rapuh dan mudah pecah.
10. Ubat mulut mulut
Ulser mulut adalah salah satu daripada gejala lupus yang muncul pada hari-hari awal. Biasanya, luka akan dilihat pada lelangit, gusi, pada pipi dalam, dan juga pada bibir. Luka ini tidak selalu menyebabkan sakit, tetapi juga boleh dicirikan oleh keadaan mulut kering.
Walaupun demikian, tidak semua orang akan mengalami sepuluh gejala lupus di atas. Ia mungkin, sesetengah orang hanya mengalami satu atau dua gejala. Sebab itulah sukar untuk membuat gejala-gejala ini sebagai rujukan mutlak.
Perkara yang paling penting ialah anda mesti sensitif terhadap tubuh anda sendiri. Jangan ragu untuk memeriksa dengan doktor anda jika anda mengalami pelbagai gejala yang tidak biasa dan muncul tanpa sebab yang jelas.
Faktor risiko lupus
Berikut adalah pelbagai faktor yang menjadikan seseorang lebih terdedah kepada lupus daripada yang lain, iaitu:
- Seks, berbanding dengan lelaki, penyakit radang kronik ini lebih sering mempengaruhi wanita.
- Umur, walaupun ia sering berlaku dalam semua peringkat umur, tetapi keadaan ini paling sering menjejaskan usia 15 hingga 45 tahun.
- Perlumbaan, lebih biasa di kalangan wanita Hispanik, Asia, dan Amerika Asli.
- Sejarah keluarga, Orang yang mempunyai keluarga lupus lebih berisiko untuk penyakit ini.
Komplikasi lupus
Keradangan yang disebabkan oleh lupus boleh menjejaskan pelbagai bahagian badan, seperti:
- Buah pinggang, menyebabkan kerosakan buah pinggang yang serius dan kegagalan buah pinggang.
- Sistem otak dan saraf pusat, menyebabkan masalah dalam ingatan, kecewa, sakit kepala, dan strok.
- Darah dan saluran darah, menyebabkan keradangan pembuluh darah (vasculitis).
- Paru-paru, meningkatkan risiko pleurisy, pendarahan paru-paru, dan radang paru-paru.
- Hati, menyebabkan keradangan otot jantung, arteri, dan membran jantung.
- Jangkitan, Orang dengan lupus lebih mudah terdedah kepada jangkitan apa-apa jenis.
- Kanser, Meningkatkan risiko kanser walaupun ia berkemungkinan kecil.
- Kematian tulang tisu, berlaku akibat mengurangkan bekalan darah ke tulang.
- Komplikasi kehamilan, lupus meningkatkan risiko preeklampsia dan kelahiran preterm.
Rawatan lupus
Penjagaan doktor
Tidak ada ubat khusus untuk merawat lupus. Walau bagaimanapun, ubat-ubatan tertentu boleh membantu melegakan gejala. Di samping itu, beberapa ubat juga bertujuan untuk mengurangkan risiko kerosakan organ. Dadah berikut biasanya ditetapkan untuk orang yang lupus, iaitu:
Pelepasan anti-radang dan sakit
Ubat anti-radang dan ubat penghilang rasa sakit boleh digunakan untuk membantu melegakan gejala lupus, seperti demam, arthritis, dan rasa sakit di bahagian lain badan. Aspirin, acetaminophen, naproxen, dan ibuprofen adalah ubat-ubatan yang sering diresepkan doktor.
Kortikoseroid
Dadah ini dibuat untuk membantu mengurangkan bengkak, keradangan, dan kesakitan ketika disentuh di bahagian-bahagian tubuh yang meradang.
Prednisone adalah jenis ubat corticosteroid yang paling biasa digunakan untuk orang yang mempunyai penyakit yang dikenali sebagai seribu penyakit muka.
Methylprednisolone sebagai ubat kortikosteroid dos yang tinggi sering digunakan untuk mengawal masalah serius di buah pinggang dan otak. Kesan sampingan yang sering timbul adalah peningkatan berat badan, mudah lebam, tulang rapuh, tekanan darah tinggi, dan peningkatan risiko jangkitan.
Antimalarians
Antimalaria adalah ubat preskripsi yang mengandungi gabungan steroid dengan ubat lain. Biasanya satu ubat ini adalah yang paling sering ditetapkan apabila orang yang mengalami lupus mengalami ruam kulit, luka, dan sakit sendi.
Di samping itu, ubat ini juga berkesan untuk membantu mengatasi keradangan dan gumpalan darah yang ringan.
Ubat antimalarial mengurangkan pengeluaran autoantibodi dalam sistem imun untuk melindungi kesan kerosakan yang disebabkan oleh lupus. Biasanya kedua-dua jenis antimaarial yang paling biasa adalah hydroxychloroquine (Plaquenil®) dan chloroquine (Aralen®).
Walau bagaimanapun, tidak seperti kortikosteroid, ubat antimalarial mempunyai kesan yang cenderung menjadi lebih perlahan apabila mengatasi gejala lupus. Kesan sampingan yang dihasilkan oleh ubat ini cenderung ringan, seperti sakit perut dan perubahan warna kulit.
Immunosuppressants
Dadah yang menindas sistem imun biasanya digunakan untuk mengawal keradangan kerana sistem imun yang terlalu aktif. Terutama jika steroid tidak lagi dapat mengawal gejala lupus.
Azathioprine (Imuran, Azasan), mycophenolate mofetil (CellCept) dan methotrexate (Trexall) adalah jenis ubat-ubatan yang biasanya ditetapkan oleh doktor. Walau bagaimanapun, ubat ini juga mempunyai kesan sampingan yang tidak boleh dipandang remeh seperti peningkatan risiko jangkitan, kerosakan hati, penurunan kesuburan, dan peningkatan risiko kanser.
Antikoagulan
Pembekuan darah adalah salah satu daripada gejala lupus yang mengancam nyawa. Atas sebab ini, doktor biasanya akan menetapkan ubat antikoagulan untuk membantu menipis darah. Anticoagulants sering digunakan, iaitu aspirin dos rendah, heparin (Calciparine®, Liquaemin®), dan warfarin (Coumadin®).
Penjagaan rumah
Selain ubat-ubatan, terdapat beberapa tabiat lain yang boleh membantu melegakan kesakitan atau mengurangkan gejala lupus yang berulang, iaitu:
- Lakukan senaman ringan untuk membantu mengekalkan kesihatan badan keseluruhan.
- Lindungi diri anda dari pendedahan matahari dengan pakaian tertutup dan pelindung matahari.
- Elakkan tekanan supaya gejala tidak menjadi lebih teruk.
- Berhenti merokok supaya kesan negatif lupus pada jantung dielakkan.
- Makan makanan yang sihat dengan pemakanan seimbang.
Juga Baca:
- Sukan Apa Sudah Dilakukan oleh Orang Dengan Lupus?
- Senarai Makanan untuk Pesakit Lupus: Mana Yang Baik, Yang Dihindari?
- Bolehkah Lupus Dapat Diubati?
- Semua Anda Perlu Tahu Tentang Lupus