Sering terkena pencemaran udara? Berhati-hati dengan Alzheimer

Indonesia adalah sebuah negara di 10 negara teratas yang mempunyai tahap pencemaran tertinggi di dunia, yang dinyatakan oleh World Resource Institute (WRI). Sedangkan di kota besar seperti Jakarta, Bogor, Depok, dan Tangerang, menurut penelitian yang dilakukan oleh Badan Penelitian dan Pengembangan Kesehatan (Balitbangkes), tingkat pencemaran yang telah terjadi telah memasuki tahap yang berbahaya. Menurut Kementerian Alam Sekitar dan Perhutanan, tahap pencemaran yang berbahaya adalah tahap kualiti udara yang umumnya boleh menyebabkan masalah kesihatan yang serius dalam kumpulan komuniti. Salah satu kesan pendedahan pencemaran ialah risiko Alzheimer.

Apakah bukti pencemaran udara yang menyebabkan Alzheimer?

Satu kajian yang dijalankan di Sweden, mendapati bahawa orang yang sering terdedah kepada pencemaran udara mempunyai risiko yang lebih tinggi untuk mengembangkan Alzheimer. Serupa dengan hasil kajian terdahulu, kajian yang dilakukan pada 399 wanita tua di Jerman, mendapati pendedahan kepada pencemaran udara menyebabkan kerosakan pada fungsi kognitif dalam kumpulan. Walaupun di Amerika Syarikat, kajian yang dilakukan pada 1,764 orang dewasa, mencadangkan bahawa kumpulan yang lebih kerap terdedah kepada pencemaran udara mempunyai kebolehan kurang kognitif berbanding orang yang tidak terlalu terdedah kepada bahan pencemar.

Penyelidikan yang dijalankan di Taiwan pada tahun 2014 mengatakan bahawa jika sekumpulan yang sering terdedah kepada nitrogen dioksida dan karbon monoksida mempunyai risiko tinggi untuk mengalami demensia, ia juga merupakan risiko penyakit Alzheimer..  

Bagaimana pencemaran udara boleh menyebabkan penyakit Alzheimer?

Alzheimer adalah penyakit yang disebabkan oleh kerosakan pada tisu otak yang mengakibatkan gangguan ingatan dan pemikiran. Ini boleh berlaku jika badan terdedah kepada pencemaran berterusan. Kesan pencemaran udara pada sistem saraf adalah kronik dan muncul selepas terkumpul untuk masa yang lama, walaupun beberapa tahun kemudian. Udara tercemar mengandungi pelbagai bahan kimia yang sangat berbahaya jika disedut oleh badan. Sebagai contoh, bahan pencemar karbon monoksida, yang merupakan bahan yang berasal dari pelupusan kenderaan bermotor. Karbon monoksida yang disebat dengan tahap yang rendah sahaja, boleh mengganggu fungsi otak dan sistem saraf, seperti gangguan ingatan, motor dan kebolehan visual, dan kepekatan.

Hubungan antara pencemaran udara dan sistem saraf tidak diketahui dengan tepat, tetapi ramai pakar menyimpulkan bahawa udara yang mengandungi pencemaran kemudian dihidu oleh badan akan menyebabkan kerosakan pada tisu saraf dan tekanan oksidatif. Apabila pencemaran udara memasuki tubuh, beberapa sel saraf berfungsi untuk menjaga otak daripada pendedahan dari luar menjadi aktif, iaitu sel-sel mikroglia dan otak endothelial kapilari. Aktiviti sel mikroglia yang berlebihan akan menyebabkan keradangan di sel-sel saraf yang seterusnya menyebabkan gangguan fungsi otak.

Tubuh mempunyai sistem pengawal supaya tidak tercemar dengan pelbagai pendedahan dari luar yang berbahaya kepada tubuh. Dalam keadaan normal dan pencemaran udara yang tidak terlalu tinggi, hidung akan menjadi kubu utama badan supaya bahan berbahaya dari pencemaran tidak masuk ke dalam badan. Di dalam hidung, ada lapisan lendir atau mukosa yang bertindak sebagai penghalang kepada bahan-bahan ini. Tetapi apa yang berlaku sekarang adalah pencemaran udara kronik, yang mungkin setiap hari bahan dari pelbagai bahan api yang tersisa oleh hidung. Pencemaran udara yang berterusan dihidu oleh hidung akan merosakkan sistem saraf di hidung dan lapisan lendir yang melindungi hidung. Ini mengakibatkan pencemar ini memasuki dan mencapai otak dan mengaktifkan sel-sel mikroglia yang kemudian merosakkan jaringan saraf perlahan-lahan.

Bagaimana untuk mengelakkan pencemaran udara jika kita tinggal di sebuah bandar besar?

Mungkin anda tidak dapat mengurangkan tahap pencemaran udara yang sudah sangat tinggi di tempat anda. Tetapi anda boleh melakukan kaedah berikut untuk mengelakkan dan mengurangkan kesan buruk pada kesihatan anda:

• Lakukan senaman secara teratur pada waktu pagi. Sukan dijalankan pada waktu pagi bukan sahaja mengekalkan kesihatan dan kecergasan, tetapi pada masa itu paras pencemaran masih agak rendah. Anda boleh bersenam sambil bernafas di udara pagi yang tidak terlalu tercemar.
• Elakkan jam sibuk. Jika anda tidak bekerja dan ingin keluar dari rumah, lebih baik untuk mengelakkan kesesakan lalu lintas dan jam sibuk seperti waktu berlepas dan jam kerja, kerana pada masa ini pencemaran udara sangat tinggi. Sekiranya terpaksa melindungi hidung dan mulut anda dengan menggunakan topeng.

BACA JUGA

• Perbezaan antara Dementia dan Alzheimer, Dua Penyakit yang Menyebabkan Ketenangan
• 7 Makanan untuk Meningkatkan Memori Anda
• 6 Langkah Penting Mengekalkan Kesihatan Otak