Bagaimana seseorang boleh mendapatkan elephantiasis (filariasis)?

Kaki gajah adalah kelas penyakit berjangkit yang disebabkan oleh cacing filaria dan disebarkan melalui pelbagai jenis nyamuk. Penyakit ini kronik (kronik) dan jika anda tidak mendapat rawatan, ia boleh menyebabkan ketidakupayaan kekal dalam bentuk pembesaran kaki, lengan, dan alat kelamin, baik pada wanita dan lelaki. Penyakit kaki gajah bukanlah penyakit yang mematikan, tetapi ia boleh mengganggu aktiviti harian dan juga memalukan.

Apa yang berlaku jika seseorang mempunyai elephantiasis?

WHO menjelaskan bahawa elephantiasis adalah penyakit tropika yang diabaikan. Jangkitan biasanya diperolehi oleh seseorang pada zaman kanak-kanak, dan menyebabkan kerosakan tersembunyi pada sistem limfa. Manifestasi penyakit ini sendiri kelihatan menyakitkan dan sangat berubah bentuk. Limfoendema, elephantiasis, dan pembengkakan scrotal boleh berlaku di kemudian hari dan menyebabkan ketidakupayaan kekal. Pesakit bukan sahaja cacat fizikal, tetapi juga mengalami kerugian mental, sosial dan kewangan, sehingga menyumbang kepada stigma dan kemiskinan.

Pada masa ini, sekitar 1.10 bilion orang di 55 negara tinggal di kawasan yang memerlukan kemoterapi pencegahan untuk menghentikan penyebaran jangkitan. Kira-kira 80% orang ini tinggal di 10 negara berikut: Angola, Cameroon, Côte d'Ivoire, Republik Demokratik Congo, India, Indonesia, Mozambique, Myanmar, Nigeria dan Republik Tanzania.

Punca elephantiasis dan proses penghantaran

Menurut WHO, terdapat tiga jenis cacing filarial yang menyebabkan elephantiasis, yaitu:

• Wuchereria bancrofti, yang bertanggungjawab untuk 90% kes.
• Brugia malayi, yang menyebabkan kes sebahagian daripada selebihnya.
• Brugia timori, yang menyebabkan sejumlah kecil kes.

Cacing dewasa menetap di sistem limfa dan mengganggu sistem imun. Worms boleh hidup untuk purata 6-8 tahun, dan sepanjang hayat mereka, mereka menghasilkan berjuta-juta microfilariae (larva dewasa) yang beredar dalam darah.

Nyamuk yang dijangkiti dengan mikrofilina apabila dia menelan darah manusia yang dijangkiti. Mikrofilaria dewasa berubah menjadi larva infeksi dalam nyamuk. Apabila nyamuk yang dijangkiti menggigit orang, larva memasuki tubuh manusia dan berhijrah ke saluran limfa dan kemudian menjadi cacing dewasa.

Filariasis boleh disebarkan oleh pelbagai nyamuk, contohnya nyamuk Culex (yang diedarkan secara meluas di semua kawasan perkotaan dan separa bandar), nyamuk Anopheles (beredar di kawasan luar bandar), dan nyamuk Aedes (yang kebanyakannya terdapat di pulau-pulau endemik ke Pasifik).

Gejala dan ciri-ciri elephantiasis

Menurut Palang Merah Indonesia (PMI), gejala dan tanda-tanda elephantiasis dibahagikan kepada dua iaitu gejala akut dan gejala kronik. Dalam gejala akut, anda akan merasa:

• Demam berulang selama 3-5 hari (demam hilang apabila berehat dan muncul semula selepas aktiviti berat).
• Nodus limfa bengkak (tanpa kecederaan) di lipatan paha atau ketiak yang kelihatan merah, panas, dan menyakitkan.
• Keradangan saluran nodus limfa yang terasa panas dan sakit, yang memancarkan dari pangkal kaki atau pangkal lengan ke arah ujung.
• Pembesaran kaki, lengan, payudara, atau buah zakar, yang kelihatan agak kemerahan dan panas.

Dalam gejala kronik anda akan merasakan pembesaran kekal anggota badan, lengan, payudara, atau buah zakar.

Cara mencegah dan menangani elephantiasis

Menurut PMI, terdapat beberapa cara untuk mencegah dan merawat elephantiasis. Untuk pencegahan, anda mesti:

• Melakukan pendidikan dan memperkenalkan elephantiasis pada pesakit dan penduduk sekitarnya.
• Membasmi nyamuk di kawasan masing-masing untuk memecahkan rantai dan menyebarkan penyakit.
• Melakukan pergerakan 3M (mengalir, menutup, mengubur) dan mengekalkan kebersihan alam sekitar adalah perkara yang paling penting untuk mencegah perkembangan nyamuk di kawasan itu.
• Cuba untuk mengelakkan gigitan nyamuk berjangkit.

Untuk pengendalian, anda mesti:

• Menggalakkan pesakit untuk segera mendapatkan rawatan di kemudahan kesihatan.
• Laporkan penemuan kes ke pusat kesihatan tempatan dan pegawai kampung.
• Rawatan massa boleh dilakukan di kawasan-kawasan yang terjejas oleh wabak menggunakan ubat Diethyl Carbamazine Citrate (DEC), yang digabungkan dengan Albenzol sekali setahun selama 5-10 tahun. Untuk mencegah reaksi seperti demam, anda boleh memberi Paracetamol. Rawatan massa boleh dihentikan jika tahap mikrofilina (kadar MF) dihidupkan <1%.

Dengan membasmi elephantiasis, anda boleh menghalang penderitaan yang tidak perlu dan juga menyumbang kepada pencegahan kemiskinan.

BACA JUGA:

• Sundukan Mumps pada Kanak-kanak
• 6 Fakta yang Anda Perlu Tahu Mengenai Demam Denggi
• Memilih Penghilang Nyamuk yang Berkesan