Mempelajari Peranan Penting Catalna Enzim dalam Proses Metabolisme Badan
Tubuh manusia terdiri daripada banyak komponen kompleks yang saling berkaitan. Satu bahagian penting dalam membuat metabolisme anda berjalan lancar adalah enzim catalase. Walaupun kurang popular, enzim ini ternyata mempunyai peranan yang sangat penting untuk tubuh anda. Datang, cari fungsi dan peranan enzim catalase di sini.
Apakah enzim catalase?
Enzim catalase adalah molekul yang terbentuk daripada protein yang fungsi utamanya adalah sebagai pemangkin. Pemangkin adalah proses untuk mempercepatkan tindak balas dalam pelbagai proses kimia dalam tubuh.
Enzim ini boleh didapati di hampir semua makhluk hidup di muka bumi, baik haiwan, tumbuh-tumbuhan, dan manusia. Pada manusia, enzim ini terdapat di dalam hati.
Enzim catalase berfungsi dengan memecahkan hidrogen peroksida ke dalam air dan oksigen. Enzim ini menghalang pembentukan hidrogen peroksida dalam badan dan melindungi organelles dan tisu selular daripada radikal bebas.
Hidrogen peroksida adalah sebatian kimia yang terus dihasilkan oleh pelbagai tindak balas metabolik dalam tubuh. Pembentukan hidrogen peroksida boleh menyebabkan kerosakan di dalam badan kerana bahan kimia ini boleh menyerang biokimia penting seperti protein dan DNA.
Apakah fungsi enzim catalase?
1. Melawan radikal bebas
Tubuh anda boleh terdedah kepada radikal bebas dari persekitaran sekitar seperti sinar matahari, radiasi, ozon, asap rokok, asap kenderaan, pencemaran udara, bahan kimia industri, bahkan makanan yang anda makan dan minuman yang anda minum. Bukan itu sahaja, malah badan anda juga menghasilkan radikal bebas daripada proses metabolik dalam tubuh, contohnya ketika bernafas, berolahraga, dan mencerna makanan.
Radikal bebas sendiri adalah molekul kimia yang tidak stabil dan sangat reaktif. Molekul ini mampu menyerang pelbagai molekul lain dalam tubuh, seperti lipid, asid nukleat, dan protein sebagai sasaran utama. Sekiranya tidak dibiarkan, radikal bebas boleh menyebabkan kerosakan kekal pada sel, protein dan DNA yang boleh menyebabkan gangguan keseimbangan dalam badan. Pembentukan radikal bebas akan membuat anda lebih terdedah kepada jangkitan, penyakit sendi, penyakit kardiovaskular, dan gangguan mental. Radikal bebas juga menyumbang kepada penuaan pramatang.
Nah, di sinilah peranan enzim catalase diperlukan. Enzim catalase memainkan peranan dalam memerangi kesan radikal bebas dalam badan. Enzim ini menukarkan radikal superoxide berbahaya kepada hidrogen peroksida yang kemudian terurai menjadi oksigen dan air yang bermanfaat kepada badan.
2. Campuran dalam bahan makanan
Selain memberi manfaat kepada badan, enzim sintesis atau tiruan tiruan juga digunakan secara meluas dalam industri makanan. Gabungan enzim catalase dengan sebatian kimia lain boleh menghilangkan sebatian hidrogen peroksida yang dihasilkan oleh susu, supaya ia boleh digunakan untuk menghasilkan pelbagai produk tenusu, seperti keju.
Bukan itu sahaja, katalase juga boleh digunakan dalam pembungkus makanan untuk mengelakkan proses pengoksidaan daripada dibungkus makanan.
3. Hubungi kanta cecair pembersih
Catalase kadang-kadang juga digunakan dalam produk pembersih kanta sentuh. Beberapa jenis kanta sentuh di kaunter di pasaran ternyata dibersihkan menggunakan larutan hidrogen peroksida.
Selepas pembersihan, kanta lekap dibilas menggunakan larutan yang mengandungi enzim catalase supaya sebatian hidrogen peroksida yang melekat pada kanta lekap boleh mengurai (mengurai) sebelum akhirnya digunakan semula.
4. Campurkan dalam produk topeng muka
Selain digunakan sebagai agen pembersih dalam kanta lekap, enzim catalase juga digunakan di dunia kecantikan. Senyawa kimia ini sering digunakan sebagai bahan campuran dalam beberapa produk topeng muka.
Penggunaan enzim katalase dalam beberapa produk topeng muka mempunyai peranan untuk membantu meningkatkan oksigenasi sel di lapisan atas kulit muka (epidermis). Fungsi pengoksidaan untuk mempercepatkan pertumbuhan semula sel-sel kulit muka, supaya kulit muka menjadi lebih cerah dan tidak membosankan.
Keadaan kesihatan yang terjejas oleh enzim catalase
1. Acatalasemia
Acatalasemia adalah keadaan yang disebabkan oleh tahap enzim catalase dalam badan terlalu rendah. Gen CAT, yang bertanggungjawab memberi arahan untuk pembentukan enzim catalase, apabila mutasi berlaku dalam gen CAT, pembentukan enzim berkurangan dan tahap dalam badan menjadi rendah. Akibatnya, hidrogen peroksida berkumpul di dalam badan dan mencetuskan pelbagai kerosakan tisu atau sel.
Sesetengah orang yang terkena penyakit ini mempunyai luka terbuka (ulser) di dalam mulut yang menyebabkan kematian tisu lembut (gangren). Malangnya, kebanyakan orang tidak menyedari bahawa mereka mempunyai akatalasemia kerana mereka umumnya tidak menyebabkan gejala yang ketara. Kadangkala, gejala yang kelihatan sama dengan penyakit lain.
Kajian menunjukkan bahawa orang yang mempunyai penyakit akutasemia mempunyai risiko yang lebih tinggi untuk mendiagnosis diabetes jenis 2 berbanding mereka yang tidak. Penyelidik mengesyaki bahawa keadaan ini juga boleh menjadi faktor risiko untuk penyakit kronik yang lain.
Walau bagaimanapun, komplikasi akibat acatalasemia jarang berlaku kerana dalam banyak keadaan keadaan ini dapat diatasi dengan mengekalkan kesihatan mulut.
2. Rambut kelabu muncul
Rambut putih ternyata tidak semata-mata disebabkan oleh proses penuaan, anda tahu. Malah, pertumbuhan rambut kelabu boleh dicetuskan oleh bekalan enzim katalase yang rendah di dalam badan.
Penyelidikan menunjukkan bahawa rambut kelabu disebabkan oleh tindak balas biokimia dalam sel rambut. Proses penampilan rambut kelabu boleh dicetuskan apabila tahap enzim catalase di dalam badan berkurangan. Kekurangan enzim catalase menyebabkan sebatian hidrogen peroksida dalam rambut dibongkar.
Hidrogen peroksida dihasilkan secara semulajadi di dalam tubuh manusia dan merupakan agen pengoksida dan peluntur yang kuat. Nah, pembentukan hidrogen peroksida di dalam badan menyebabkan rambut menjadi putih dari bahagian dalam ke bahagian luar rambut.
Oleh itu, rambut kelabu tidak hanya dimiliki oleh orang tua. Orang dewasa, remaja, atau bahkan kanak-kanak boleh mempunyai rambut kelabu jika bekalan enzim catalase dalam badan mereka berkurangan. Di samping itu, remaja dan kanak-kanak juga lebih berkemungkinan mempunyai rambut kelabu jika mereka mempunyai faktor genetik atau keturunan. Faktor penyebab ini tidak boleh diubah, jadi anda boleh mempunyai rambut kelabu pada usia muda.
3. Penyakit neurologi kronik
Pembentukan radikal bebas dalam tubuh kerana penurunan enzim katalase dan enzim antioksidan yang lain boleh menyebabkan kerosakan pada struktur sel, termasuk lipid (lemak), protein, dan komponen DNA. Keadaan ini memberi kesan kepada mitokondria sel, yang merupakan blok tenaga dalam sel.
Akibatnya, komponen biokimia dalam mitokondria seperti protein, lipid, dan DNA akan menjalani proses pengoksidaan. Nah, keadaan ini adalah apa yang disebut tekanan oksidatif.
Pakar mengesyaki bahawa berlakunya tekanan oksidatif dalam badan boleh mencetuskan pelbagai penyakit neurologi kronik seperti penyakit Parkinson, Alzheimer, Huntington dan sebatan.
Juga Baca:
- Masih bingung tentang Perbezaan antara Hormon dan Enzim? Inilah jawapannya
- Kenali pelbagai enzim dalam pencernaan manusia dan fungsi mereka
- Dapatkan tahu Coenzymes yang lebih dalam, Enzim 'Helper' yang Baik untuk Tubuh