Tuberkulosis (TB), penyebab kematian nombor 1 di Indonesia

Menurut WHO, sepertiga populasi dunia telah dijangkiti kuman tuberkulosis, dan setiap orang kedua terinfeksi TB. Menteri Kesihatan Nila Djuwita F. Moeloek berkata bahawa Indonesia saat ini berada di urutan kedua sebagai negara dengan penghidap TB paling banyak di dunia selepas India. Kes-kes TB di Indonesia sememangnya masih menjadi penyakit dahsyat dan kawalan mereka terus digalakkan.

Fakta penting mengenai TB di Indonesia

Selepas dikumpulkan dari Profil Kesihatan Indonesia pada tahun 2013 dan 2016 yang dimiliki oleh Kementerian Kesihatan Indonesia, berikut adalah pelbagai fakta menarik dan penting mengenai TB:

TB adalah penyakit berjangkit nombor satu di Indonesia

TB adalah punca utama jangkitan kematian di Indonesia dalam kategori penyakit berjangkit. Walau bagaimanapun, apabila dilihat dari punca kematian umum, tuberkulosis menduduki kedudukan ke-3 selepas penyakit jantung dan penyakit pernafasan akut di semua peringkat umur.

Ketua Umum Persatuan Doktor Paru-Paru Indonesia (PDPI), Dr. M. Arifin Nawas, SpP (K), MARS mendedahkan bahawa setiap jam terdapat 8 kes kematian daripada TB. Sekitar 140,000 kematian akibat batuk kering berlaku setiap tahun.

TB kebanyakannya menyerang lelaki berumur produktif

Kementerian Kesihatan melaporkan bahawa terdapat 351,893 kes TB di Indonesia setiap tahun pada 2016, peningkatan daripada tahun 2015 sebanyak 330,729 kes. Bilangan pesakit TB di Indonesia selalu meningkat sekitar seperempat juta juta kes baru setiap tahun.

TB menyerang lebih ramai lelaki (60%) daripada wanita (40%). Peratusan tuberkulosis tertinggi didapati dalam kumpulan umur produktif (25-34 tahun), iaitu 18.07%, diikuti oleh 45-54 kumpulan umur 17.25 peratus. Kes-kes TB juga paling biasa dijumpai dalam penduduk yang tidak bekerja dan yang tidak pergi ke sekolah.

Walaupun begitu, semua orang pada dasarnya boleh mendapat tuberkulosis jika anda mempunyai faktor risiko - sistem kekebalan tubuh yang lemah, kebersihan diri yang lemah, dan tahap pendedahan aka seberapa kuat dan dekat hubungan langsung dengan pesakit TB.

Insiden TB di penjara dan penjara agak tinggi

Kejadian tuberkulosis di Indonesia sangat tinggi, terutamanya di kawasan bandar, kawasan sesak dan kawasan kumuh, dan persekitaran tempat kerja.

Walau bagaimanapun, rekod Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO) pada tahun 2014 menyatakan bahawa kes-kes TB di penjara dan penjara Indonesia mungkin 11-81 kali lebih tinggi daripada penduduk umum. Pada tahun 2012 terdapat 1.9 peratus penduduk tahanan tahanan Indonesia yang dijangkiti TB. Angka ini meningkat kepada 4.3 peratus pada tahun 2013 dan 4.7 peratus pada tahun 2014.

Bakteria yang menyebabkan TB boleh hidup lama dalam bilik gelap, lembap, sejuk, dan kurang pengudaraan. Keadaan ini berlaku di kebanyakan penjara dan pusat tahanan di Indonesia. Indonesia hanya mempunyai 463 pusat tahanan yang mencukupi untuk menampung 105 ribu tahanan. Tetapi dalam kenyataannya, penjara di negara ini dipenuhi dengan 160 ribu orang, yang melebihi kapasiti.

Tahanan yang disyaki TB tidak dikuarantin di dalam bilik khas. Oleh itu, kadar penghantaran TB di penjara terus meningkat.

Jawa Barat menduduki provinsi ini dengan jumlah tertinggi kasus TB baru

Menurut Profil Kesihatan Kementerian Kesihatan Indonesia pada tahun 2016, Jawa Barat adalah wilayah dengan jumlah kasus TB tertinggi pada 2016, iaitu 52,328 orang dengan rincian 29.429 lelaki dan 22.899 wanita. Kemudian diikuti oleh Jawa Timur (45.239), Jawa Tengah (28.842), DKI Jakarta (24.775), dan Sumatera Utara (17.798). Kes-kes TB yang paling rendah dimiliki oleh Provinsi Gorontalo dengan 1,151 kes.

Kadar kejayaan penyembuhan TB di Indonesia sentiasa berubah

Kementerian Kesihatan menetapkan piawai minimum bagi peratusan kejayaan rawatan TB di seluruh negara pada 90 peratus, tidak jauh berbeza dengan WHO yang menetapkan angka 85 peratus bagi setiap negara yang terdedah kepada TB.

Kadar kejayaan rawatan TB sepanjang 2008-2009 telah mencapai 90%, tetapi kemudian terus jatuh dan berubah sehingga data terkini pada 2016 dicatatkan pada 85 peratus. Peratusan yang paling rendah untuk mengubati tuberkulosis telah berlaku pada tahun 2013, iaitu sekitar 83 peratus.

Kadar kejayaan rawatan TB nasional pada tahun 2016 diadakan oleh Kalimantan Selatan (94.2%) dan terendah di Papua Barat (56.9%).

Penyebab kes TB tinggi di Indonesia

Disebutkan dari laman web Kementerian Kesihatan Republik Indonesia, terdapat sekurang-kurangnya tiga faktor yang menyebabkan kes TB tinggi di Indonesia, iaitu:

• Waktu rawatan agak lama, iaitu kira-kira 6-8 bulan adalah sebab orang TB menghentikan rawatan di tengah-tengah jalan selepas merasa sihat walaupun tempoh rawatan tidak selesai. Ini akan memastikan bakteria hidup dan terus menjangkiti badan dan orang yang paling dekat dengannya.
• Terdapat peningkatan dalam orang yang dijangkiti HIV / AIDS. Virus HIV boleh melemahkan imuniti badan. Oleh itu, orang dengan HIV akan mudah dijangkiti dengan penyakit lain termasuk TB. Orang yang dijangkiti HIV / AIDS mempunyai risiko 20 hingga 30 kali lebih tinggi dijangkiti dengan TB. Kira-kira 400 ribu orang yang hidup dengan HIV di dunia meninggal dunia akibat TB pada 2016, melaporkan WHO.
• Kemunculan masalah MDR-TB atau rintangan antibiotik. Bakteria yang menyebabkan tuberkulosis dilaporkan kebal kepada beberapa jenis antibiotik, yang akan merumitkan proses penyembuhan.

Selain daripada PLWHA, kanak-kanak, orang tua, kanser, diabetes, buah pinggang, dan penyakit autoimun lain mempunyai risiko yang lebih tinggi untuk dijangkiti TB kerana sistem imun mereka tidak dapat melawan pertumbuhan bakteria TB malignan.

Pada asasnya, risiko mengatasi tuberkulosis boleh meningkat jika sistem imun anda lemah atau mengalami kekurangan zat makanan. Kekurangan nutrisi akan melemahkan ketahanan badan keseluruhan anda. Malah, semakin kuat sistem imun anda, semakin rendah risiko terkontaminasi TB.

Juga Baca:

• Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO) Mengesyorkan Pesakit Diabetes Segera Uji TB
• Mengapa pesakit HIV / AIDS (ODHA) segera menguji TB?
• 4 perkara yang mesti dilakukan oleh orang dengan TB agar tidak menyebarkan penyakit
• Kenapa Pesakit TB Dikehendaki Segera Uji HIV / AIDS